Elke maand voert een van onze Scheidingsplanners zelf het woord in een artikel. Het artikel kan bijvoorbeeld een persoonlijke ervaring beschrijven, ons werk toelichten of een specifiek onderwerp behandelen. Deze maand gaat Scheidingsplanner Léon Slijkerman in dit interview nader in op het onderwerp ‘aanvragen echtscheiding zonder partner’.
Wanneer kiest men voor de echtscheiding aanvragen zonder partner?
“Dat zijn over het algemeen mensen die minder vertrouwen in elkaar hebben of er een minder goed gevoel bij hebben om voor een mediator te kiezen. Daarnaast kunnen ze een financiële kennisachterstand hebben of heel onzeker zijn omdat het vertrouwen in elkaar is beschadigd. Ze hebben vaak behoefte aan een eigen adviseur die over hun schouder meekijkt en hem of haar adviseert wat de beste keuzes zijn. Het hoeven niet persé mensen te zijn die recht tegenover elkaar staan en in een conflictsituatie zitten. Er zijn dus diverse redenen te noemen waarom men juist kiest om de echtscheiding zonder partner aan te vragen. Denk bijvoorbeeld ook aan ondernemers of partners van ondernemers waar meer en vaak grotere belangen spelen.”
Is deze vorm van scheiden voorbehouden aan een advocaat?
“Vaak wordt gedacht dat bij eenzijdig scheiden de stap naar de advocatuur de meest logische stap is. Dit hoeft niet altijd de juiste keuze te zijn. In de advocatuur gaat het bij eenzijdig scheiden vaak over standpunten en ligt een conflict op de loer. Hierdoor kan het proces een bepaalde sfeer en lading krijgen. De advocaat benadert het namelijk vaak vanuit een juridisch perspectief, waardoor vrij snel wordt gekozen voor het starten van een juridische procedure.
Advocaten zijn er ook in getraind om op een bepaalde manier te communiceren. Dit komt bij partijen niet altijd goed over, zodat dit het proces niet ten goede komt. Zeker als het juist niet je bedoeling is om in een conflictscheiding te belanden. Ook bij het aanvragen van een echtscheiding zonder partner kun je er namelijk in onderling overleg goed uitkomen. Overigens moet ik bekennen dat er inmiddels veel advocaten zijn die het proces anders aanpakken, daarmee werk ik prettig en constructief samen en bereiken partijen vaak sneller overeenstemming.”
Wat is jouw werkwijze bij een scheiding regelen zonder partner?
“Vaak begin ik met een eerste gesprek met mijn cliënt waarin ik de situatie en de wensen inventariseer. Ik zoek daarna vaak contact met de wederpartij met de vraag of ze openstaan voor een zogenaamde ‘overlegscheiding’. De opties zijn dan of we met z’n drieën het traject ingaan of dat men zijn/haar eigen adviseur meeneemt voor een viergesprek. Lukt dat niet en is er sprake van een conflictsituatie, dan wordt vaak een procedure gestart door een advocaat uit mijn netwerk. Dat laatste komt gelukkig niet vaak voor. Als je namelijk het onderste uit de kan wilt en je precies wilt krijgen waar je recht op hebt, dan zit je bij mij over het algemeen niet aan de juiste tafel. Mijn werkwijze kenmerkt zich als hard op de inhoud, maar zacht voor de mens.”
Wat is belangrijk in het overleg?
“Mensen in een scheidingsproces zijn vaak onzeker en emotioneel. Ze willen gewoon een redelijke regeling die bij hen past zodat ze verder kunnen met hun leven. Zeker als er kinderen bij de scheiding betrokken zijn, dan wil je niet als kemphanen tegenover elkaar staan. Het uitgangspunt is dan ook dat ik niet alleen naar het belang van mijn cliënt kijk, maar ook inventariseer wat in het belang van de kinderen is en wat een goede regeling voor de andere partner kan zijn. Ik probeer goed te luisteren naar de andere partij en zijn/haar belangen en wensen te inventariseren. Gewoon om afspraken te realiseren waar beide partners achter kunnen staan. Het heeft namelijk geen enkele zin om bepaalde standpunten in te nemen als je vooraf al weet dat je ex-partner er niet mee akkoord gaat.”
Wat is het verschil tussen jouw aanpak en die van een advocaat?
“Een veel gehoorde reactie is dat cliënten ons minder bedreigend als een advocaat ervaren. Hierdoor zijn ze sneller geneigd om een gesprek met ons aan te gaan. Bovendien is ons grote voordeel ten opzichte van advocaten dat wij naast juridische kennis ook financiële en fiscale kennis hebben. Mensen liggen namelijk vooral ‘s nachts wakker van vragen als waar ze straks gaan wonen en waar ze na de scheiding van rond moeten komen. Het gaat niet om wat precies de juridische rechten en plichten zijn. Om die reden maak ik voor mijn cliënten vaak een Scheidingsplan®, een allesomvattend financieel plan. Dit plan presenteer ik dan aan één of beide partijen. Heeft de andere partij echter een eigen adviseur of advocaat, dan is het eerst over en weer aftasten wat de zienswijzen zoal zijn verstandig en maak ik een schriftelijk voorstel namens mijn cliënt.
Als er één van de partners echter direct een zelfstandig verzoek tot echtscheiding of voorlopige voorzieningen bij de rechtbank wil indienen dan is mijn aanpak anders. Denk aan situaties waarin ze in de woning willen blijven wonen zonder de ander omdat de situatie thuis niet meer houdbaar is of als er behoefte is aan een voorlopige bijdrage. Ik betrek dan meteen een advocaat uit mijn netwerk bij het proces en pakken wij het dossier gezamenlijk op. De advocaat verzorgt in dit soort zaken de communicatie en ik neem het financiële en fiscale gedeelte voor mijn rekening.”
Heb je nog bepaalde vaardigheden nodig voor dit soort scheidingen?
“Jazeker, je moet je in ieder geval goed kunnen uitdrukken in woord en geschrift. Het mikt namelijk nogal nauw hoe je het een en ander opschrijft. Je moet je dus goed kunnen inleven in de situatie en dit met de juiste toon overbrengen. Daarnaast moet je een nog betere begeleider en onderhandelaar zijn. Ook moet je inzicht hebben in het juridische proces, bijvoorbeeld wat de termijnen zijn in procedures en de volgorde van zaken. Bovendien moet deze vorm van begeleiden bij je passen. Zo begeleiden niet al mijn collega’s eenzijdige scheidingen, die willen liever alleen beide partijen begeleiden omdat daarin hun passie ligt.”
Wat zijn de nadelen van de echtscheiding aanvragen zonder partner?
“Dat is in eerste plaats toch dat deze vorm van scheiden veel langer duurt. Een scheiding op basis van mediation duurt gemiddeld zo’n drie tot 6 maanden. Een eenzijdige scheiding duurt niet zelden vaak een half jaar tot een jaar (of nog langer), afhankelijk van hoe partijen zich opstellen richting elkaar. Als er bijvoorbeeld een procedure gestart wordt, dan kan de scheiding soms wel 2 jaar of langer duren. Hierdoor kosten deze scheidingen ook veel meer geld. Wij kiezen daarom liever voor een tussenvorm: de overlegscheiding, zodat we er door middel van constructief overleg en onderhandelingen vaak sneller uit kunnen komen.”
Kun je scheiden zonder toestemming partner?
“Ja, dat kan. Tot halverwege de jaren 70 lag dit een stuk lastiger want toen kon je niet zomaar scheiden. Er moest sprake zijn van ontrouw of mishandeling dat aangetoond moest worden. Hier is de zogenaamde ‘duurzame ontwrichting’ van het huwelijk voor in de plaats gekomen. Als één van beiden dus vindt dat het huwelijk duurzaam ontwricht is, dan kan in alle gevallen – ook als de andere partij het daar niet mee eens is – de scheiding worden aangevraagd.”
Scheidingsplanner Léon Slijkerman
