Artikel van de maand: Scheiden en wonen
Elke maand voert een van onze Scheidingsplanners zelf het woord in een artikel. Het artikel kan bijvoorbeeld een persoonlijke ervaring beschrijven, ons werk toelichten of een specifiek onderwerp behandelen. In dit interview neemt Scheidingsplanner Edwin Zeegers je mee hoe het vraagstuk scheiden en wonen er in de praktijk uitziet. Hij geeft je ook nog een aantal tips.
Hoe belangrijk is het onderwerp wonen bij een scheiding?
“Een dak boven je hoofd is in het dagelijkse leven al een van de belangrijkste levensbehoeftes en in een scheiding speelt dit nog veel meer. Ik durf eigenlijk wel te zeggen dat wonen momenteel prioriteit nummer één is bij een scheiding. In deze toch al moeilijke periode in je leven gaat je woonsituatie namelijk sowieso veranderen en je weet doorgaans niet wat de uitkomst gaat zijn. Huis verkopen of blijven wonen? Nieuw huis kopen of huren? Het is voor onze klanten belangrijk dat ze snel inzicht in de mogelijkheden krijgen, zodat ze weten waar ze aan toe zijn.”
Hoe werkt dit in de praktijk?
“Wij werken altijd vanuit de wensen van onze klanten. Vaak hebben mensen er al over nagedacht wat ze willen. We bespreken dan deze wensen en gaan daarna onderzoeken wat financieel de mogelijkheden zijn. Als de woonwensen gelijk zijn en beiden zijn het er bijvoorbeeld over eens dat de woning verkocht gaat worden, dan berekenen we of er wellicht een ander huis gekocht kan worden. Ze krijgen dan inzicht in de mogelijke koopprijs en een indicatie wat de nieuwe maandelijkse kosten gaan worden. Of als een partij in de woning wil blijven wonen en de ander heeft die wens niet, dan kijken we of de hypotheek kan worden overgenomen. Uiteraard onderzoeken we voor de vertrekkende partner ook zijn/haar woonopties.”
En wat als de woonwensen niet gelijk zijn?
“De situatie is dan eigenlijk niet geheel anders. We bekijken ook dan wat voor beide partijen de financiële situatie na de scheiding is en welke woonopties daaruit voortvloeien. Je kunt natuurlijk woonwensen hebben, maar eerst moet duidelijk zijn of je voldoende inkomen hebt om de maandelijkse lasten te kunnen betalen. In de situatie dat beiden in de woning willen blijven wonen en het allebei ook kunnen betalen, dan gaan we hierover in het mediationtraject in gesprek. Soms kan de uitkomst dan zijn dat de woning toch verkocht gaat worden, zodat ze beiden in een andere woning een nieuwe start kunnen maken. Of dat één van de partners er na samenspraak alsnog blijft wonen.”
En hoe werkt het bij een huurhuis?
“Allereerst heb je hierbij ook met het besteedbaar inkomen te maken. Heeft de partner die blijft voldoende inkomen om de huur te betalen? Uiteraard nemen we huurtoeslagen en eventuele partneralimentatie hierin mee. Voor de vertrekkende partner maken we ook zijn/haar opties inzichtelijk. Daarnaast is de woningstichting een belangrijke partij. Ze hebben allemaal hun eigen regels hoe ze hiermee omgaan. Voor ons is het belangrijk dat wij snel inzicht hebben in wat die regels zijn. Dit moeten onze klanten overigens zelf bij de woningstichting navragen, omdat zij om privacy redenen deze gegevens niet aan ons vrijgeven.”
Wat is meestal de situatie als mensen bij jullie aan tafel komen zitten?
“De meeste mensen wonen vaak nog onder één dak. Dat komt meestal omdat het nog steeds gewoonweg hartstikke moeilijk is om een andere woning te krijgen. Bovendien heb je eerst een convenant nodig voor de hypotheekverstrekker of de woningstichting om aan een andere woning te komen. Als het echt niet meer lukt om samen te wonen, dan wordt er vaak bij familie of vrienden verbleven. Dat is echter over het algemeen geen langdurige oplossing. Voor ons dus aanleiding om veel prioriteit te geven aan het inzichtelijk maken van de financiële toekomst en de woonmogelijkheden.”
Alles valt en staat dus met het convenant?
“Ja, eigenlijk wel. Het convenant is om verschillende redenen heel belangrijk. Allereerst voor de afsluiting van de scheiding. Alle afspraken worden erin vastgelegd. Hoe beter die beschreven zijn des te minder kans je hebt op problemen in de toekomst. Daarnaast heb je dus een convenant nodig voor het verkrijgen van een nieuwe hypotheek of een huurwoning.
Voor het opstellen van het convenant moeten natuurlijk wel alle afspraken al bekend zijn. Het is hierbij belangrijk dat dan al duidelijk is of de woonwensen echt haalbaar zijn. Hiermee voorkom je dat mensen verkeerde afspraken maken en alsnog bij de hypotheekverstrekker voor problemen komen te staan. Klanten zitten er natuurlijk niet op de wachten om dan weer aanvullende afspraken met elkaar te moeten maken. Wij kunnen zelf goed inschatten of de woonwensen realiseerbaar zijn, hetzij omdat we nauw samenwerken met hypotheekadviseurs of omdat we zelf hypotheekadviseur zijn.”
Wat is in dit vraagstuk belangrijk voor jullie klanten?
“Dat alle opties op tafel komen. Door alle mogelijkheden te bekijken kan het soms zelfs zo zijn dat er toch andere keuzes gemaakt worden. Zo bekijk ik bijvoorbeeld ook of degene met het minste inkomen in de koopwoning kan blijven wonen. Met de beheertoets* heb je ruimere mogelijkheden en je kunt bij overname van de hypotheek de lagere rentestand meenemen. Als je nieuwe woning wilt kopen, dan ben je dat rentepercentage kwijt en krijg je meestal met een hoger percentage te maken. Hierdoor maakt die persoon toch meer kans op het behouden van de woning. Ook het meenemen van de overwaarde en huurtoeslagen kunnen een belangrijke rol spelen in de te maken keuzes. Ik wil mijn klanten volledig informeren, zodat zij weloverwogen beslissingen kunnen nemen.”
Zijn er nog andere woonopties?
“In sommige situaties kun je er nog voor kiezen om het huis onverdeeld te laten, bijvoorbeeld omdat de vertrekkende partner niet uitgekocht kan worden. Of omdat je de kinderen graag nog een tijdje in de woning wilt laten wonen. Je kunt dan een vaste periode afspreken, waarin de hypotheek dan op beider namen blijft staan. Hier kleven wel nadelen aan. Zo kun je geen of nauwelijks een nieuwe hypotheek aangaan, want je hebt nog een hypotheekschuld openstaan. Denk hier dus goed over na, je weet immers nooit hoe de toekomst eruit gaat zien.
Als laatste optie wil ik nog birdnesting noemen. De kinderen blijven dan na de scheiding in het gemeenschappelijke huis wonen en de ouders wisselen elkaar af. Voor de ouders moet er dan natuurlijk wel andere woonruimte gezocht gaan worden. Birdnesting biedt de kinderen veel voordelen, het zijn vooral de ouders die moeten bekijken of deze vorm bij hun past.”
Heb jij nog tips voor mensen over scheiden en wonen?
“Ik heb er een aantal. De eerste tip is eigenlijk voor mensen die nog niet in deze situatie zitten, maar wellicht kunnen andere mensen hier wel iets mee: schrijf je sowieso in bij een woningstichting. Je zult er misschien nooit gebruik van maken, maar je hebt een voorsprong als je relatie onverhoopt toch stuk loopt.
Weet ook dat het voordeel van de huidige lage rente met elkaar verrekend kan worden. Hierdoor krijgt degene die vertrekt toch wat meer mee, ondanks dat het niet In het vermogen zit. Hij/zij krijgt hierdoor wat meer mee en kun je elkaar tegemoetkomen in de hogere woonlasten van de ander.
Als je eigen inkomen na de scheiding niet voldoende is voor kopen van een ander koophuis, kijk dan of je familie jou misschien kan helpen met een familiehypotheek. Ouders zijn vaak hartstikke genegen om je te helpen als ze zelf voldoende financiële middelen hebben.
Laat altijd een beheertoets uitvoeren. En nogmaals: zorg ervoor dat je een goed convenant hebt, voordat je naar een hypotheekverstrekker stapt of op een huurwoning reageert. Zonder convenant kom je gewoonweg niet verder.”
* Bij het afsluiten van een nieuwe hypotheek toetst de bank of je voldoende inkomen hebt, ze zogenoemde beheertoets. Bij een scheiding gaan banken daar echter veel soepeler mee om. Ze kijken dan namelijk niet naar een fictieve woonlast, maar of de werkelijke nieuwe woonlast bij jouw inkomen past. Bovendien kunnen ze in deze situatie ook nog eens rekenen met een fors hogere woonquote, waardoor je meer leenruimte hebt. Wij kunnen je op dit gebied goed adviseren.
Scheidingsplanner Edwin Zeegers
